Монгол хэлний тухай хуулийг энд дарж үзнэ үү

Монгол хэл бичгийн боловсролыг сайжруулах арга хэмжээний тухай засгийн газрын тогтоолыг энд дарж үзнэ үү. 

Монгол хэлний журамлагдсан 700 үг

аварга / аврага       
авлига / авилга      
авхуул / авахуул    
авьяас / авъяас      
агуу /аугаа   
адасга / адсага       
азарга / азрага        
азгүйдэх / азгүйтэх
айлдвар / айлдал  
айхавтар / айхтар  
аливаа / алив         
алцганах / алцаганах        
амарлингуй /амирлангуй
арвагар /аравгар   
арвилах/аривлах   
арзгар /арзагар      
аяндаа / аяандаа   
бадируун / бадриун           
байгаль /байгал     
байцай / байцаа    
банди / баньд          
бархирах / бахирах           
билиг / билэг / бэлгэ / бэлэг         


бич / мич      
бодгаль / бодьгал   
бодос / бодис          
бодот /бодит           
бодьсад /бодисад  
борви /борив          
бохирдох /бохиртох          

бөгөөд /бөгөөс        
бөгцгөнөх /бөгцөгнөх        
бөндгөнөх / бөндөгнөх      
бувтнах / бувтанах
будлих / будилах   
бургилах /буриглах           
бусниулах
бүгчим / бөгчим      
бүжин / бөжин        
бүжиглэх / бүжих   
бүжих
бүлтгэнэх / бүлтэгнэх        
бүлэг / бөлөг
бүрчлэн / бүрчилэн
бүрэлдэхүүн / бүрэлдхүүн
бэлчир /билчир      
бэлэвсэн/ бэлбэсэн
бэнчин / бмнчмн
бэртэнгэ /бэртэнги
вандан / бандан
гавж /гавьж
гавьяа /гавъяа
гадарга /гадрага /гадаргуу
гаднах / гаднахь
гайхшрал / гайхширал
гамин
ганьхрал /ганихрал /
гараг
гарваль / гарвал
гарди / гарьд
гацуур гачуур

гогодох /гогдох
голдрил / гольдрол
голдуу / голцуу
гоньд / гонид
гоолиг / гуалиг
гуаш /гуашь
гулжгар /гулзгар
гуньхрахIгунихрах
гурви /гурив
гүвгэнэх / гүвэгнэх
гэгээлэг / гэгээлиг
гэр лүү / гэрлүү
давлагаалах /давалгаалах
давилуун / давлиун
давхарга /давхрага
дайчилгаа / дайчлагаа
далдирах / дальдрах
дамжилга дамжлага
дараах /дараахи
дарвагар / даравгар
даяаршил /даяарчлал

дийлэнх / дийлэнхи
довтолгоо /довтлогоо
долдугаар / долоодугаар
долоодахь / долоодох
доорх /доорхи
дооших / доошхи
дор /доор

дорвитой /доривтой
дорнод / дорнот
доторх / доторхи
дотуурх /дотуурхи
дөрөвдэх / дөрөвдөх
дугариг /дугараг
дужигнах / дужгинах
дуржигнах / дуржгпнах
дундад / дундат
дундах / дундахь
дундаж /дундач
дурдах /дурьдах
дуртгал /дурдатгал
дуугарах / дугарах
дуурайх / дууриах
дуурсах / дуурьсах
дүйчин / дүүчин
дүл / дөл шөнө ~
дэгдгэнэх /дэгдэгнэх
дэгдээхий /дэгдээхэй
дэрчгэнэх /дэрчигнэх
дээрх /дээрхи
дээших / дээшхи
есдэх / есдөх
ёнхгор /ёнхигор
жайжганах /жайжигнах
жижгэрэх / жижигрэх
жирвэгэнэх / жирвэгнэх
жирвэгэр /жирэвгэр
жүрж зүрж
жүүс / шүүс
зааварчилгаа /зааварчлагаа
завж / завьж / жавж
завьяа / завъяа
загатнах / загтнах
замбуутив / замбатив
зангилаа / зангилгаа

засаршгүй /засрашгүй
зовних/зовинох
зовуурь / зовиур
зогсонги
зогьсох /зогисох
зожпг / жожпг
зөвлөлдөх /зөвөлдөх
зөвлөгөө /зөвлөлгөө
зөвлөгөөн/ зөвлөлгөөн
зугтах /зугатах
зургадугаар / зургаадугаар
зууван / зуйван
зүдүүр / зүдгүүр
зүүнтээгүүр /зүүнтэйгүүр
идэвх /идэвхи
илаарьших /илаарших
ирвэгэнэх / эрвэгэнэх

иржгэнэх / эржигнэх
ирмүүн / эрмүүн
исгэлэн /эсгэлэн
исгэх /эсгэх
исэх / эсэх
ихэвчлэн / ихэвчп.тэн
ихэнх /ихэнхи
иш /эш
лавлагаа / лавалгаа
маани /маань
магадалгаа / магадлагаа
махбод / махбодь
мөрөгцөг /мөргөцөг
МӨХӨСДӨХ / мөхөстөх

мурий / муруй

мэдрэхү-й / мэдэрхү-й
мэргэ /мэрэг
мэргэжпл / мэрэгжил
наадах / наадахь
наалданги / наалданга
нааших / наашхи
навтганах /навтаганах
наймаалж / наймалж
нармагар нармигар

нижигнэх /нижгэнэх
нил / нэл

нисэгч /нисгэгч

номхтгох / номхотгох
нотолгоо /нотлогоо
нөгөөтээгүү-р /нөгөөтэйгүү-р
нөгчих / нөхцөх

нударга /нудрага
нулимс / нулимас
нурамгар /нурмагар
нүжигнэх / нүжгэнэх
нэг бүр / нэгбү-р
нэгмөр /нэгмөр
нэгмөсөн /нэг мөсөн
нэгэнтээ / нэгтээ
нэгэнтээгүүр / нэгтээ гүүр
нэжгээд / нпжгээд
нэлмэгэр / нэлэмгэр
нэлэнхий / нэлэнхүй
нэлээд / нилээд
овилгогүй / овлигогүй
овьёос / овъёос
оготно / огтоно
ойрх / ойрхи
олонлог/олонлпг
олонтоо / олонтаа
олонх/олонхи
оношилгоо /оношлогоо
оодгонох / оодогнох

орвогонох /оровгонох
отго/отог

оюунлаг / оюунлиг
өвтэгш /үвтэгш /өв тэгш
өгүүлэх / үгүүлэх
өгүүлбэр /үгүүлбэр
өгүүллэг / үгүүллэг
өгүүлэгдэхү үн / үгүүлэгдэхүүн
өгүүлэхүүн / үгүүлэхүүн
өгүүлэл / үгүүлэл
өлөг/өлгө эд ~
өмнөд / өмнөт
өмхий /үмхий
өнтэй / өнөтэй
өрвөлөг/өрөвлөг
өргөдөл / өрөгдөл
өш / өс

өшиглөх /өшгөлөх
пижигнэх /пижгэнэх
саарь / сайр

сагалдарга /сагалдрага
саглагар / сагалгар
сайхь / саахь ~ хүн

салангп 1 саланга
санаачилга / санаачлага
сарваганах/саравганах
саримс / сармис / саримсаг

сарьдаг/саридаг
сонгууль / сонгуул
сонсогдох /сонсдох /сонстох
сорви / сорив
сормуус / сормос
суварга / суврага
судлагдахуун
сурвалжилга / сурвалжлага
сургаал / сургааль
сурталчилгаа /сурталчлагаа
суртахуун /суртхуун
сүсэг / сүжпг

цэрвүү
сэрвэгэр / орэвгэр
сэргэмж / сэрэмж
сэржигнэх / сэржгэнэх
тавтир/ тавьтир
тасхийм / тэсгим / тэсгэм
ташрам / дашрам
титэм / титим
товъёг / товьёог
тогтонги /тогтонг
тожигнох / тожгонох
томчууд / томчуул
томьёо / томъёо
тохьгүй / тохигүй
тошлог / тошлой
Төвд /Түвд
төвөг /түвэг
төвөнх төвөн
төвшин /түвшин

төлгө / төлөг
төрөлхтөн /төрлөхтөн
тугтам/тутам
тунадас /тундас
турхирах / тухирах
тутам / дутам
туурвил / туурьвил
тэнгис / тэнгэс
тээршээх / тээршаах увдис/увидас/увьдис
удаах / удаахь
уйланхай /уйлхай
улхганах /улхагнах
ундарга /ундрага
урай ура
урий /уруй
уруу / руу

урьдах / урдах

уушги / уушиг
үрчлээ / үрчлээс
уүлдэр /үүлтэр
үүрд үүрт
үүсвэр / үүсгэвэр
хааш яаш / хайш яйш
хавсрах /хавсарах
хавчганах /хавчпгнах
хавьгүй / хавпгүй
хайхрах / хайхарах
халти мөлт / хальт мөлт
халтирах / хальтпрах
хангарди / хангарьд
харьяа/ харъяа
хатангир /хатингар
хахуул / хахууль

хашхирах / хашгирах
хижээл / хэжээл
хир / хэр
хиртхийх / хэртхийх
хоёрдахь / хоёрдох
хойгуурх /хойгуурхп
хойд / хойт
хойших /хойшхи
холхи / холхь ~ газар
хомстох / хомсдох
хошлт / хушуу
хошлуч / хушлтч
хошхирох / хошгирох
хөвгүүн /хөвүүн
хөвөх
хөврөл / хүврэл ур ~
хөврөх / хүврэх
хөдлөнги / хөдлөнгө
хөлөг / хүлэг

хөмү үл / хүмүүл
хөөмий /хөөмэй
хөрөв/хөрвө
хөхүүлэх / хөхиүлэх

хөшинги хөшингө
хуваарилах / хувиарлах
хуваарь / хувпар
хударга /худрага
хулчганах / хулчиганах
хунтайж / хуантайз /
хуантайж
хурай урай
хошуу /хушуу
хүрлэгэр / хүрэлгэр
хүртэлх / хүртлэх
хэвлий хэвэл
хэддэх / хэддэхь
хэлсэнчлэн / хэлсэнчилэн
хэлэлцээ / хэлэлцээр

хэмлэх / химлэх
хэншүү хиншүү
хэр / хир ~ хэмжээ
хэрэв хэрвээ
хэрэглэгдэхүүн / хэрэглэгдхүүн
хэхрэх / хэхэрэх
хэчнээн / хичнээн
хяхтнах / хяхатнах
цаадах / цаадахь
цааших / цаашхи
цагаадах / цагаатах
цагариг / цагираг
цадиг цэдиг
цовхрох /цовхорох
цоморлог / цоморлиг /цомир-лог
цомтгох / цомхтгох
цомтгол / цомхтгол
цөөнх /цөөнхи
цусдах / цустах

цуурай / цууриа
цүдгэнэх / цүдэгнэх
цүдгэр / цүзгэр
цэн /цэнэ
цэцгий /цөцгий

цэцэн / сэцэн

цээж / чээж
чавхдас / чавхадас
чанад / чинад
чандмань / зэндмэнэ

чармаа / чармай ~ нүцгэн
чахрах / чихрах
чацуу сацуу

чүдэнз / шүдэнз
шавж шавьж
шамарга / шамрага
шарагчин шаргагчин

шаргуу / шургуу
шармигар / шарпмгар
шастир / шаштир
шатахуун / шатхуун
шашин / шажин

шидмэс / шидэмс
шударга /шудрага
шуламс /шулмас
шуухитнах / шуухьтнах
шээзгий / шээжпш
эдлэхүүн эдлэгдэхүүн
эжий / ижий
эзлэх үүн / эзэлхүүн
элэн халин / элин халин
эмхтгэл / эмхэтгэл
эрвэгнэх / ирвэгнэх
эрвэгэр / эрэвгэр
эрвээхий ,'эрвээхэй
эргэнэг /эрэгнэг
эргэх / эгэх
эргэцүүлэх / эрэгцүүлэх
эрих /эрхи
эрмэлзэл / эрмэлзлэл
эрхт / эрхэт
эшлэл / ишлэл
ээдэм / ээдмэг
явуур / явуурь ~гүй
яйжгар / яайжгар
яльгүй / ялигүй
ярвагар /яравгар

аварга
авлига
авхуул
авьяас
агуу
адасга
азарга
азгүйдэх
айлдвар // айлдал
айхавтар
аливаа
алцганах
амарлингуй
арвагар
арвилах
арзгар
аяндаа
бадриун
байгаль
байцай
банди
бархирах
билиг оюун билиг
бэлгэ бэлгэ тэмдэг
бэлэг бэлэг дурсгал
бич
бодьгал
бодис
бодит
бодисад
борви
бохирдох (хиртэх)
бохиртох
бөгөөд
бөгцгөнөх
бөндгөнөх
бувтнах
будилах
бургилах
бусниулах
бүгчим
бөжин
бүжиглэх
бүжих
бүлтгэнэх
бөлөг
бүрчлэн
бүрэлдэхүүн
бэлчир
бэлэвсэн
бэнчин
бэртэнгэ
бандан
гавж
гавьяа
гадарга
гадаргуу
гаднах
гайхширал
гамин
ганьхрал
гараг
гарваль
гардп
Гачуур           модны нэр
гацуур            мөчир
гогодох
голдрил
голдуу
гоньд
гоолиг
гуаш
гулжгар
гулзгар
гуньхрах
гурви
гүвгэнэх
гэгээлэг
гэр лүү
давалгаалах
давлиун
давхарга
дайчилгаа
дальдрах
дамжлага
дараах
дарвагар
даяаршил
даяарчлал
дийлэнх
довтолгоо
долоодугаар
долоо дахь
доорх
дооших
доор /байр заана/
дор /чанар заана/
дорвитой
Дорнод
доторх
дотуурх
дөрөв дэх
дугариг
дужигнах
дуржигнах
дундад
дундах
дундаж
дурдах
дуртгал
дуугарах
дуурайх
дуурьсах
дүйчин
дүл
дэгдгэнэх
дэгдээхий
дэрчгэнэх
дээрх
дээших
ес дэх
ёнхгор
жайжганах
жижгирэх
жирвэгэнэх
жирвэгэр
жүрж
шүүс
зааварчилгаа
завж
завьяа
загатнах
замбуутив
зангилаа
зангилгаа
засаршгүй
зовних
зовуурь
зогсонги
зогьсох
зожпг
зөвлөлдөх
зөвлөлгөө
зөвлөлгөөн
зугтах
зургаадутаар
зууван
ЗҮДҮҮР
зүүнтээгүүр  
идэвх
илаарьших  
ирвэгэнэх
эрвэгэнэх     
иржигэнэх   
эрмүүн          
исгэлэн         
исгэх  хөрөнге '
исэх   
ихэвчлэн      
ихэнх
иш      хүрзний -
лавлагаа      
маани            ~ унших
магадалгаа  
махбод         
мөргөцөг      
мөхөсдөх
мөхөстөх      
мурий           
муруй (тэмдэг нэр)
мэдрэхүй     
мэргэ 
мэргэжил     
наадах          
наалданги   
наашпи        
навтганах    
наймалж      
нармагар
нармигар     
нижигнэх     
нэл     
нил     цэцэг
нисгэгч
нисэгч            пилот
номхотгох    
нотолгоо      
нөгөөтээгүүр           
нөгчих
нөхцөх           нас ~
нударга        
нулимс         
нурмагар      
нүжигнэх      
нэг бүр          
нэг мөр         
нэгмөсөн      
нэгэнтээ
нэгэнтээгүүр / нэгтээ гүү р
нэжгээд        
нэлмэгэр      
нэлэнхий     
нэлээд          
овилгогүй    
овьёос          
оготно           
ойрх  
олонлог        
олонтоо        
олонх
оношилгоо  
оодгонох      
оодогнох      
орвогонох    
отго    отго жинс
отог    отог аймаг
оюунлаг        
өвтэгш          
өгүүлэх         
өгүүлбэр       
өгүүллэг       
өгүүлэгдэхүүн
өгүүлэхүүн   
өгүүлэл         
өлөг    ЭД ~
өмнөд           
өмхий           
өнтэй
өрвөлөг        
өргөдөл        
өш      
өс       
өшгөлөх       
пижгэнэх      
саарь гарын ~
сайр   голын ~
сагалдарга  
саглагар       
сайх   (нөгөө)
саях    (саяын)
саланги        
санаачилга  
сарваганах  
сармис         
саримсаг      
сарьдаг         
сонгууль

сорви
сормуус
суварга
судлагдахуун
сурвалжилга
сургаал
сурталчилгаа
суртахуун
сүсэг   ~ бпшрэл
сүжпг  -ээр өвдех
цэрвүү
сэрвэгэр
сэрэмж /сэргэмж
сэржгэнэх
тавтир
тасхийм / тэсхийм
ташрам
титэм
товьет
тогтонги
тожгонох
томчууд // томчуул
томьёо
тохьгүй
тошлог / тошлой
Төвөд
түвэг
төвөнх
төвшин          төв      -
түвшин          далайн -
төлгө  мэргэ  төлгө
төрөлхтөн
тутам
тунадас
турхирах / тухирах
тутам
туурвил
тэнгис
тээршээх
увдис
удаах
уйланхай
улхганах
ундарга
урай
уруй
уруу    - газар
руу      хот ~  
урьдах           (цаг хугацааны)
урдах (орон байрын)
уушги
үрчлээ /үрчлээс
илдэр
үүрд   
үүсвэр           
хайш яйш    
хавсрах        
хавчганах    
хавьгүй         
хайхрах        
халти мөлт
халтирах      
хангарди      
харьяа          
хатангир      
хахуул ~        аар загас барих
хахууль          хээл ~ өгөх
хашгирах     
хижээл          
хэр      энэ ~
хиртхийх      
хоёр дахь     
хойгуурх       
хойд  
хойших         
холхи
хомсдох        
хошуу
хошууч          
хошхирох     
хөвүүн          
хөвөх
хөврөл          
хөврөх          
хөдлөнги      
хөлөг  хөлөг онгоц
хүлэг  хүлэг морь
хөмөл
хөөмий         
хөрөв ~хурга
хөхүүлэх        хургаа ~
хөхиүлэх       ~н дэмжих
хөшинги       
хуваарилах
хуваарь        
хударга         
хулчганах     
хунтайж
хуантайж     
хурай
хушуу
хүрлэгэр       
хүртэлх         
хэвлий          
хэд дэх          
ХЭЛСЭНЧЛЭН      
хэлэлцээ       яриа ~
хэлэлцээр     гэрээ ~
хэмлэх          
хэншүү          
хэр     
хэрвээ           
хэрэглэгдэхүүн
хэхрэх           
хэчнээн         
хяхтнах         
цаадах          
цааших         
цагаадах      
цагариг         
цадиг
цовхрох        
цоморлог     
цомхотгох    
цомхотгол    
цөөнх
цусдах           гараа -
цустах            (шилж. утга)
цуурай          
Цүдгэнэх      
цүдгэр           
цэн     
цэцгий           нүдний -
цөцгий           -н тос
цэцэн
сэцэн  (ЦОЛ)
чээж  
чавхдас        
чанад
чандмань     
зэндмэнэ       (тоглоом)
чармаа          - нүцгэн
чахрах          
чацуу  нас ~
сацуу  нрэхийн ~
чүдэнз
шавж 
шамарга       
шарагчин      (жилинн)
шаргагчин    (зүс)
шаргуу          
шармигар    
шастир         
шатахуун     
шашин           ~ы сургаал
шажин           бурхны ~
шидэмс        
шударга       
шуламс         
шуухитнах   
шээзгий        
эдлэхүүн эдлэгдэхүүн
эжий 
эзлэхүүн       
элэн халин  
эмхэтгэл       
эрвэгэнэх /    ирвэгэнэх
эрвэгэр         
эрвээхий      
эргэнэг          
эргэх / эгэх   
эргэцуүлэх   
эрих  
эрмэлзэл      
эрхт   
эшлэл           
ээдэм
явуур
яйжгар          
яльгүй           
ярвагар        

 

Дүүргийн статистик мэдээлэл

Хүн амын тоо
342,112
Эрэгтэй
168,996
Эмэгтэй
173,116
Өрхийн тоо
90,231
Хүн амын нягтаршил
3хүн/га
Аж ахуйн нэгж байгууллага
25,865
Авто машины тоо
79,991
Малын тоо
83,687
Өрхийн ам бүлийн тоо
4.0
Төрөлт
6290

Төрийн үйлчилгээ - Иргэн танд